De Brabantse Olijfberg kent een rijke historie. In onderstaande video’s en uitleg vindt u alles wat u wilt weten over dit monumentale gebouw.
In 1608 kwamen 8 zusters van het Leuvense klooster der Annuntiaten naar Antwerpen om ook daar een klooster te stichten. Onder hen ‘Jeanne Moerentorf’, een nicht van Balthasar Moretus (de bekende drukker). Zij heeft in een schriftje de bouwgeschiedenis beschreven. Onder leiding van pater Ney gingen de zusters op zoek naar een ‘bekwame en stille plaatse’ om zichzelf een klooster te bouwen. Ze vonden die aan de rand van de nieuwstad, aan de ‘lange Winkelstraat’. Met steun van de rijke Antwerpse bouwden ze een kerk, met bijbehorend kloostercomplex. De novicen stroomden toe. In 1615 werd de eerste steen gelegd (door het aartshertogelijk paar, Albrecht en Isabella) en in 1621 werd de kerk ingewijd door de Bisschop van Antwerpen, met grote ‘solemniteit, muziek en devotie.‘ Tot eind 18de eeuw hebben hier enkele honderden meisjes/vrouwen hun leven doorgebracht in navolging van Maria (de ‘Annuntiatie‘ = boodschap van de engel Gabriël dat ze moeder zou worden, waarop zij antwoordde: ‘Mij geschiede naar uw woord’).
Einde 18de eeuw werd het klooster gesupprimeerd (opgeheven). Een landmeter maakte een opmeting (waarop bovenstaande afbeelding is gebaseerd) en een openbare verkoop startte. De kerk werd leeggemaakt en diende als paardenstal en later gaarkeuken voor gekazerneerde soldaten (die in de kloostergebouwen waren ondergebracht, of op het Begijnhof.) In 1821 (onder koning Willem I) werd het pand – na een forse opknapbeurt, dat spreekt – in gebruik genomen als ‘Nederlandsche Hervormde Kerk’. Er vonden al snel drie diensten per zondag plaats: In het Nederlands, Duits en Frans. Ondanks een moeilijke periode tussen 1830-1833 (de Belgische revolutie) bleef de kerk dienst doen als eredienstplek voor alle Antwerpse protestanten. De Duitse kolonie van Antwerpen werd zo talrijk dat ze in 1893 zelfs een tweede Duitse kerk in gebruik nam (de Christuskirche aan de Bexstraat – zie hier). Rond 1900 was de kerk erg vervallen en zij financierden een total make-over. De sobere voorgevel kreeg een neogothisch portaal en het interieur werd volkomen aangepast aan de Lutherse eisen… Een ‘neo-gothisch Gesamtkunstwerk’: licht (glasramen), kleur en klank. Het resultaat mocht er zijn. Er wordt ook een diakonieschool gesticht, een bejaardentehuis etc. Een ansichtkaart uit ca. 1910 vat de site samen:
De eerste wereldoorlog luidde het einde in van deze aanwezigheid in Antwerpen. Sinds 1918 gebruikt en beheert de Nederlandstalige kerkgemeenschap dit kerkgebouw. Zij biedt gastvrijheid aan andere geloofsgemeenschappen en probeert ook de culturele erfenis te valoriseren. Wilt u meer weten, op de hoofdsite van de kerk staan diverse opstellen: